12 THÁNG ĐẦU ĐỜI BÉ CẦN HỌC GÌ?

Dù là trẻ sơ sinh hay người trưởng thành, kỹ năng luôn là một yếu tố cần thiết trong mọi hoàn cảnh và dù lớn hay bé nếu được trang bị tốt thì đó chính là nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài. Đối với bé sơ sinh, kỹ năng bé lĩnh hội được truyền từ người mẹ, vì vậy Mẹ cần hiểu và áp dụng các kỹ năng cho Bé một cách hiệu quả. 
Dưới đây là một số kỹ năng thông dụng Mẹ có thể áp dụng cho Bé trong 12 tháng đầu đời!
 

1. Quan sát gần
Những ngày khi mới sinh, tầm nhìn của trẻ rất hạn chế, chỉ nằm trong từ 20 - 40cm vì vậy bé chỉ có thể nhìn, quan sát vào khuôn mặt của người đối diện, việc quan sát gần giúp Bé thích nghi dần với ánh sáng và các sự vật xung quanh. Chính vì thế, trong 1 tháng đầu tiên, mẹ có thể tập cho Bé quan sát gần bằng cách giữ khuôn mặt mình thật gần với tầm nhìn của bé.

2. Cử động tay chân theo sự bắt chước
Ở tháng thứ 2, Bé bắt đầu cố gắng làm theo những hoạt động và giọng nói của ba mẹ, phát triển ngôn ngữ, khả năng phối hợp giữa mắt và tay. Ở thời điểm này, Mẹ tăng cường các hoạt động ca hát và vỗ tay để Bé bắt chước giúp phát triển tầm nhìn và khả năng vận động. Ngoài ra, còn nhiều hoạt động khác Mẹ có thể làm như ôm bé, cười, lè lưỡi,... Bé sẽ nhanh chóng sao chép trong vài tháng tới.

3. Khả năng cầm nắm và sự kích thích
Vào tháng thứ 3, trẻ bắt đầu hình thành khả năng cầm nắm, quan sát đồ vật. Để kích thích khả năng phối hợp giữa mắt và tay của bé phát triển, Mẹ có thể cho bé cầm nắm những loại đồ chơi nhỏ, xúc xắc nhiều màu,...thậm chí đưa chúng lên cao để nhử bé nắm bắt, dần dần hình thành lực tự nhấc đầu lên. Song song đó, Mẹ cũng nên cho Bé nhìn thấy hình ảnh của chính mình trong gương để gây sự hứng thú tò mò, khám phá bản thân giúp bé nhanh chóng phát triển.

4. Bộc lộ cảm xúc 
Các kỹ năng vận động và ngôn ngữ cơ thể của trẻ phát triển rất nhạy bén. Bé bắt đầu biết thể hiện cảm xúc để phản ứng với hoàn cảnh như thích thú, vui vẻ khi được nhận một đồ chơi hay mếu máo, khóc lóc khi bị lấy đi hoặc giận dữ với điều gì đó không hài lòng, cảm thấy sợ người lạ,.... Mẹ tập các kỹ năng giúp Bé phát triển hệ thần kinh cũng như phản ứng của các giác quan. Từ tuần thứ 14, Bé bắt đầu có phản ứng khi bị cù vào người.

5. Tập nói bằng quan sát khẩu hình miệng
Từ tháng thứ 5, trẻ bắt đầu biết nói bập bẹ. Bé sẽ bắt đầu quan sát khẩu hình và bắt chước nói theo lời của Mẹ, vì vậy Mẹ và gia đình hãy thường xuyên nói chuyện với Bé. Cách này giúp bé phát triển kỹ năng phối hợp giữa tai và mắt.

6. Giữ thăng bằng và di chuyển
Tháng thứ 6, hệ xương của trẻ phát triển cứng cáp hơn nên sẽ biết ngồi và học cách di chuyển xung quanh. Mẹ có thể dạy cho Bé tập bò, đặt Bé nằm úp sau đó đặt đồ chơi trên sàn để kích thích trẻ bò đến để cầm lấy. Mẹ cũng cần lưu ý rằng, khi đã di chuyển được, Bé thường tự tìm cách tiếp xúc với đồ chơi mà không cần Mẹ giúp đỡ. Vì thế, tránh cho Bé cầm nắm các vật nhỏ bỏ vào miệng ngăn ngừa các trường hợp hóc dị vật đáng tiếc. 

7. Tăng cường khả năng cầm nắm
Giai đoạn này, khả năng sử dụng đôi tay của Bé trở nên thành thạo hơn, cầm nắm chắc chắn hơn, kích thích các kỹ năng vận động phát triển mạnh. Thậm chí, sức của trẻ có thể nhổ được cây cỏ ngoài sân nhà, Mẹ dạy cho Bé cách giữ các vật vừa sức trên tay để giúp Bé quen với trọng lực và khả năng cầm nắm vững vàng hơn.

8. Khả năng tiếp thu và học hỏi
Thời điểm này trí não bé phát triển để tiếp thu từ và nhận biết về không gian, Mẹ có thể cho bé nhìn thấy món đồ chơi, sau đó đặt nó vào cái chén và hỏi "Đồ chơi của con ở đâu?" và Bé sẽ chỉ chính xác vị trí của món đồ chơi đó. Tương tự, Mẹ có thể hỏi và để bé trả lời về các bộ phận trên cơ thể bằng cách dùng tay chỉ ví dụ: "Mắt con ở đâu", "Chân con ở đâu?", "Miệng con ở đâu?",...Qua sự tiếp thu, Bé sẽ nhận diện được các bộ phận và phản xạ lại bằng các cử chỉ thích thú.

9. Kích thích sự tò mò
Với các đồ vật có khớp nối như bìa cứng trang sách, đồ chơi có nắp bật mở, cửa tủ,...sẽ thu hút Bé. Khi các đồ vật mở ra đóng vào sẽ gây cho chúng sự tò mò và nâng cao sự phối hợp giữa tay và mắt.

10. Phát huy tính chủ động
Bé bắt đầu biết tìm kiếm những đồ dùng, vật dụng bị giấu kín. Ví dụ, Mẹ lấy món đồ chơi yêu thích của Bé đặt vào một chiếc hộp để bé thấy. Sau đó, mẹ đem chiếc hộp đó giấu đi ở một nơi bé dễ thấy và yêu cầu trẻ đi tìm món đồ chơi của mình. Như thế, bé sẽ dễ dàng tìm ra đồ chơi mà không cần có sự trợ giúp.

11. Phản xạ và tư duy
Bé có thể phát triển ngôn ngữ thông qua những trò chơi, cuộc trò chuyện và ca hát vào giai đoạn 11 tháng tuổi. Mẹ nên trò chuyện với Bé nhiều hơn, nghĩ ra nhiều trò chơi thú vị giúp Bé rèn luyện khả năng tư duy và phát triển ngôn ngữ. Tập Bé quan sát những gì Mẹ đang làm, giải thích một cách đơn giản cho Bé hiểu và đặt câu hỏi cho Bé trả lời thông qua cử chỉ và lời nói bập bẹ.

12. Học nói
Đối với những trẻ biết nói sớm thì 12 tháng tuổi bé có thể nói được rất nhiều từ, biết đi thành thạo và trưởng thành hơn một chút, biết được nhiều kha khá lượng kiến thức sống đầu đời. Tuy nhiên vẫn có nhiều Bé chậm nói, vì vậy phụ huynh nên kiên trì đồng hành và dạy bé nói từng tiếng đơn giản và giúp Bé ráp từng vần. Các thể loại hoạt hình và truyện tranh sẽ hỗ trợ tốt cho các phụ huynh trong giai đoạn này.

Giai đoạn đầu đời, đặc biệt là 12 tháng đầu tiên, chính là thời điểm nền tảng cho các mốc phát triển quan trọng của Bé, các bậc phụ huynh hãy cố gắng dành thời gian ở bên và dìu dắt trẻ phát triển từng ngày, để khám phá được những tiềm năng, giúp con phát huy ngay từ khi còn nhỏ, qua đó tạo ra sự kết nối giữa ba mẹ và con trẻ bền chặt hơn.